V I T E R B O
Herfst 2013
Tachtig kilometer boven Rome, tussen de heuvels aan de Via Cassia, ligt Viterbo. Ik stel me er heel wat van voor want het heeft een middeleeuws centrum dat tot de best bewaarde van Italië behoort.
Al van verre zie ik de grijze muren die het historisch centrum omringen. Na de auto geparkeerd te hebben, loop ik zo door een oude poort de stad binnen.
Eerst maar een hotelletje. De centen raken op dus ik stel me tevreden met een uiterst eenvoudig hotel vol trapjes en gangen. Pas als ik me ervan verzekerd heb dat ik er bij brand uit kan komen, ga ik m’n koffer halen.
Ik vind het altijd heerlijk een nieuwe stad te ontdekken. Alle zintuigen geopend, verlaat ik het hotel. Ik volg de bordjes die naar het centro storico wijzen. Ik kom al gauw in dè winkelstraat van Viterbo terecht: de Corso Italia.

Gran Caffé Schenardi
Midden in deze straat ligt het eeuwenoude Gran Caffé Schenardi. Daar kan ik niet zomaar voorbij lopen. Het café is gevestigd in een oud pand met middeleeuwse gewelven. De zaak is lang en smal, links staan tafeltjes, rechts is een buffet met heerlijke patisserie en ijs. Onlangs is het helemaal gerestaureerd.
Het café heeft illustere gasten binnen zijn muren mogen ontvangen. Toen begin jaren ’50 de film ‘I Vitelloni’ in Viterbo werd opgenomen, hingen filmregisseur Fellini en acteur Alberto Sordi hier dagelijks aan de tap.

Oudste wijk De Corso Italia komt uit in het alleroudste deel van de stad, de wijk San Pellegrino. Ik kom in een doolhof van straatjes terecht, met poorten, kerkjes en binnenplaatsen. Ik loop er uren rond. Bij een mooi verstild plein met een fontein stop ik, ik ga op het terras op de hoek zitten om even rustig wat meer over de geschiedenis van Viterbo te lezen.

Etrusken
Het is niet helemaal duidelijk hoe en wanneer Viterbo is gesticht, maar naar algemeen wordt aangenomen, ligt haar oorsprong bij de Etrusken, zo rond 800 voor Christus. Daarna volgde natuurlijk de Romeinse overheersing. Het waren de Longobarden in de vroege middeleeuwen die de stad hebben versterkt met muren en verdedigingstorens.
Relatief veilig binnen haar middeleeuwse muren kon de stad zich toen verder ontwikkelen. Tot op de dag van vandaag vind je hier de mooiste monumenten: het Palazzo Communale, het Palazzo della Podestà, het Palazzo della Prefettura, het Palazzo Farnese en de Rocca, allemaal prachtige voorbeelden van middeleeuwse architectuur.

Palazzo dei Papi
Maar het àllerbelangrijkste monument van de stad is het pauselijke paleis, het Palazzo dei Papi, uit de 13e eeuw. De pausen weken in die tijd nogal eens uit naar Viterbo als er in Rome problemen waren en daarom lieten ze er een zogenaamde zomerresidentie bouwen.
Het is een indrukwekkend gebouw. De pilaren die bij de ingang staan, zijn afkomstig van een oude Romeinse tempel. Het is een fotogenieke plek, het ene na het andere bruidspaar laat zich voor het paleis fotograferen. Het plein voor het paleis wordt, zolang het weer het toelaat, gebruikt als open lucht concertzaal. Het moet een feeëriek gezicht zijn als alles hier ’s avonds verlicht is.

Kathedraal
De tweede bezienswaardigheid van Viterbo is de San Lorenzo kathedraal, een schitterend Romaans bouwwerk. Lombardische architecten bouwden hem over een tempel van Hercules heen. De kerk werd in de Tweede Wereldoorlog zwaar beschadigd door de gealliëerde bombardementen, maar is daarna weer herbouwd.
De gotische klokkentoren dateert van de eerste helft van de 14e eeuw en toont de invloed van Sienese kunstenaars. In de kathedraal is een schilderij te zien van Jezus die zijn zegen geeft van Gerolamo da Cremona (1472).

Stefano
Aan het eind van het straatje waar mijn hotel ligt, is een terras. Het heeft de pretentie van een soort lounge café maar het heeft het net niet. Ik ga er aan het einde van de middag met mijn folders en boekjes zitten. Ik word al gauw aangesproken door een aardige Italiaan.
Hij heet Stefano en wil ik misschien iets van hem drinken? Het wordt me al gauw duidelijk waarom hij contact met me zoekt. Hij wil graag Engels praten. Hij vertelt dat hij in Londen woont maar iedere jaar een paar weken in Viterbo terugkomt om zijn moeder te bezoeken.
Maar al die weken loopt hij een beetje verloren rond, vertelt hij. Hij is de aansluiting met zijn geboorteplaats kwijt. Hij is zijn vrienden ontgroeid en dat doet pijn. In Londen heeft hij zijn werk, hij is fysiotherapeut, een appartement en ook wel vrienden, maar een echte Brit ziet hij zichzelf toch ook nooit worden.
Het lijkt erop dat ik voor het eerst van ’n leven een diplaced italian ontmoet.
Om een uur of half acht gaat ie bij zijn moeder eten en ik zeg hem gedag. De volgende dag kom ik hem weer in dit buurtje tegen. Nu zit hij op het terras van de boekhandel aan het plein. Hij leest de krant en sleept zich zo door zijn dagen. Bij toeval komt het gesprek op de processie van de heilige Rosa, daar raak ik een gevoelige snaar.

Processie heilige Rosa
De processie van de heilige Rosa is het belangrijkste evenement van Viterbo en houdt ieder jaar de gemoederen al weken van te voren bezig. Dat komt omdat het niet zonder risico is. In de voorgaande eeuwen waren er kleine incidenten, een grote catastrofe is tot nu toe uitgebleven maar die is niet ondenkbaar. Wat is namelijk het geval? Tijdens de processie wordt het beeld van de heilige bovenop een 30 meter hoge klokkentoren geplaatst. De toren is gemaakt van ijzer, hout en papier-maché en weegt tegen de vijf ton.

Dragers
Honderd jonge mannen uit Viterbo dragen het gevaarte door de stad. Rosa troont boven alles uit. Dat gebeurt op 3 september ’s avonds om negen uur. De hele stad is op de been, de lantaarns gaan uit zodat de verlichte toren nog beter tot zijn recht komt. De processie vertrekt vanaf de Porta Romana en trekt dan door alle belangrijke straten in het centrum, doet onderwijl zeven kerken aan en stijgt uiteindelijk de heuvel op waarop de Piazza Santa Rosa ligt. Daar blijft de macchina di Santa Rosa zoals de toren wordt genoemd het hele jaar staan en daar kan ze ook bewonderd worden.

Doden
De dragers houden het gevaarte maar net onder controle. Soms helt het even over en dan gaat er een siddering door de menigte, want als het een keer echt mis gaat en de constructie valt om, in de menigte, dan kunnen er doden vallen. Stefano gaat maar door over de heilige Rosa, ik weet inmiddels dat ze al 800 jaar dood is en al op haar tiende voor een kluizenaarsbestaan koos. Dat ze voorspellende gaven had en al heel jong stierf. Vol vuur dist Stefano de details over Rosa op. Even dacht ik in Stefano de eerste displaced italian te hebben gevonden, iemand die zijn eigen land is ontgroeid, maar het wordt me nu duidelijk dat Stefano nog met hart en ziel in zijn geboorteplaats is geworteld.

Archeologisch Museum
De volgende dag is het weer niet best en ga ik naar het Archeologisch Museum. Daar kan ik precies zien hoe de diverse beschavingen door de eeuwen heen hun stempel op de stad hebben gedrukt. Opvallend is dat bv. veel kerken in Viterbo op een hoogte staan. Dat komt, zo leer ik, omdat die kerken op de puinhopen werden gebouwd van de gebouwen die eerst op die plek stonden.

Londen
Aan het eind van de middag wandel ik terug naar m’n hotel. Het zogenaamde loungecafé aan het eind van de straat staat er in de regen wat mistroostig bij. Het lijkt nu eerder op een uit z’n krachten gegroeide partytent. Er zit niemand, het natte witte textiel flappert in de wind. Ik moet aan Stefano denken en kan me voorstellen dat hij vandaag erg heimwee heeft naar Londen. Daar weten ze wel raad met een regenbuitje…

viterbo

1 2 3 1 2 3

Slideshow In HTML Code by WOWSlider.com v2.0