T U R I J N (2)
Herfst 2013
Zon en een blauwe lucht! Op de tweede dag van mijn verblijf in Turijn is het weer opgeklaard. Mijn hotel ligt aan de rand van het centrum. Ik hoef maar één straat door en ik ben in de Via Garibaldi, één van de belangrijkste winkelstraten. Op de hoek is een ochtendbarretje waar ik iedere ochtend even koffie drink, de kranten inkijk en een praatje maak met de eigenaar en zijn vrouw.
Het is er altijd geanimeerd, mensen blijven kort, drinken meestal staande hun espresso, en gaan er weer vandoor. Het voelt luxe om dit allemaal op mijn gemak te kunnen bekijken. Vandaag ga ik lekker een beetje pierewaaien. Door de stad slenteren, winkels bekijken, wat horeca bezoeken, de stad zogezegd over me heen laten komen.
Winkelen
De Via Garibaldi, maar zeker ook de zijstraatjes, zitten vol leuke kleine winkeltjes. Ik wil natuurlijk ook iets kopen, iets van kleren of een tas, dat moet gewoon als je in zo’n stad bent. Een leren tas, ik zie de prachtigste exemplaren in de etalages staan. Als ik een winkel binnenloop en de verkoopster vraag of ze iets van om en nabij de 100 euro heeft, glimlacht ze me ietwat meewarig toe, alle leren tassen kosten hier tegen de 1000 euro.
Dan maar naar een warenhuis, Rinascente.
Ik vind een
aardige tas, van echt leer, bij lange na niet mijn droomtas maar goed hij kost ook aanmerkelijk minder. Later hoor ik dat de winkel Bertolini e Borse aan de Piazza Vittorio Veneto, veel betaalbare tassen in de aanbieding heeft.
Grandeur
Turijn is een stad die door zijn vele paleizen en gebouwen in barok- en jugendstil stijl een sfeer van ingetogen grandeur uitstraalt.
Het is heerlijk om door het centrum te lopen. Het is heel helder en als je bepaalde zijstraten inkijkt, zie je in de verte de witgetopte Alpen liggen. De sfeer is levendig, de terrassen onder de arcades zitten vol. Ik snuffel wat rond bij de vele stalletjes vol boeken en dvd’s.
De Torinezen komen op mij wat gereserveerder over dan hun landgenoten elders. Maar als je ze aanspreekt over hun stad en je iets zegt over haar schoonheid, komen ze helemaal los. Ze verontschuldigen zich, dat er zo weinig toeristen naar hun stad toe komen. Blijkbaar hebben buitenlanders geen goede indruk van de stad. Ik zeg dat in het buitenland het idee leeft dat Turijn een industriestad is, vanwege Fiat, maar fabrieken zijn hier ver te zoeken.
Oorsprong
Zoals zoveel steden in Italië dankt Turijn haar oorsprong aan de Romeinen. Die bouwden hier in 28 voor Christus een militaire nederzetting: Castra Taurinorum. Het gebied was in die tijd waarschijnlijk al aardig bevolkt. Al in de middeleeuwen werd in Turijn een universiteit gesticht. Echt belangrijk werd de stad pas toen in 1563 Emanuel Filibert van Savoye er de hoofdstad van zijn hertogdom van maakte.
In de 19e eeuw wordt Turijn het politieke hart van de eenheidsstrijd van Italië. Vanuit het hele land stromen idealisten naar de stad toe om hun bijdrage te leveren. De stad bruist en zindert. Iets van die sfeer probeert een permanente tentoonstelling in het Palazzo Reale met decors en geluidsopnamen over te brengen.
Filmmuseum
’s Middags kom ik in het Filmmuseum terecht. Het zit in de Mole Antonelliana die met zijn 167.5 meter de skyline van Turijn domineert. Hij staat zelfs op de euro. Het gebouw zou ooit de nieuwe synagoge worden, maar door uit de hand gelopen kosten, nam de gemeente Turijn het in 1876 van de joodse gemeenschap over.
Eenmaal binnen volg ik eerst het hele parcours van de ontwikkeling en de geschiedenis van de film. Veel films worden apart belicht met het oorspronkelijke manuscript, attributen uit de film en soms is een heel decor nagebouwd, zoals bij ‘Citizen Kane’.
Ligbedden
De route eindigt in een grote zaal vol ligbedden. Voor in de zaal staan twee levensgrote beeldschermen waarop non-stop filmfragmenten worden uitgezonden. Vandaag hebben de fragmenten op het linkerscherm allemaal met ‘dans’ te maken, dus ik zie zowel stukken terug uit ‘Zorba de Griek’ als ‘Last Tango in Paris’, op het rechterscherm zijn fragmenten te zien uit films die met de opkomst van het socialisme te maken hebben. Heerlijk uitgestrekt op zo’n ligbed, lig ik urenlang te kijken.
Lift
Grootste attractie van het filmmuseum is misschien wel de glazen lift naar boven, helemaal naar de top van de toren. De hele middag verdringen zich schoolklassen bij de lift, het is duidelijk het favoriete onderdeel van het schoolreisje. Maar als het even rustig is, stap ik ook in en zoef dwars door het museum naar boven. Vanuit de lift heb ik een prachtig zicht op het inwendige van de museum en dus ook op de mooie koepel en de ornamenten die je op de verschillende verdiepingen slechts vanuit de verte ziet. Helemaal boven is een klein balkon dat een spectaculair uitzicht biedt op Turijn en de Alpen. Eenmaal weer beneden neus ik nog even rond in de museumwinkel, die dvd’s van tal van klassieke films in voorraad heeft. Ik koop een paar films waarin de door mij bewonderde Anna Magnani de hoofdrol speelt. In het supermoderne museumcafé geniet ik nog even na van mijn aankopen. Ik kom hier later in de week vast nog eens terug….
Lijkwade
De eerste avond in Turijn kwam ik, na wat omzwervingen door de regen, bij de Dom terecht. Ik wist dat hier de lijkwade wordt gewaard en wipte even naar binnen. Ik herinnerde me de lange rijen voor de Dom toen de lijkwade in 2010 voor de laatste keer aan publiek werd getoond. Ik loop de kerk door en vind links achteraan de kapel waar de zweetdoek in een kist wordt bewaard. Er ligt een vuurrode fluwelen doek overheen.
Vervalsing
Ik bekijk de foto’s die van het kleed zijn gemaakt. Het is een linnen kleed waarop vaag een beeld van een man te zien is. Veel Christenen geloven dat de lijkwade het kleed is waarin Jezus werd gewikkeld en begraven nadat hij aan het kruis was gestorven. De meeste wetenschappers beschouwen de lijkwade als een knappe vervalsing uit de late middeleeuwen.
Onderzoek
Er zijn onderzoeken die dat onderbouwen. Maar daar staan weer andere onderzoeken tegenover. Zo kwamen Italiaanse wetenschappers dit jaar met een publicatie die zou aantonen dat het originele deel van de lijkwade uit de periode tussen 280 voor Christus en 220 na Christus afkomstig is. Het zal het laatste onderzoek wel niet zijn.
Kruistochten
De lijkwade bevindt zich sinds 1578 in Turijn. De doek kwam in de middeleeuwen in Europa terecht. Een Franse ridder die aan de kruistochten had deelgenomen, nam hem vanuit het Middenoosten mee. Uiteindelijk kwam hij in handen van de Savoyes die er meteen een speciale kapel voor lieten bouwen. De lijkwade wordt meestal eens in de tien jaar aan het publiek vertoond.
Lingotto
Was Turijn in de 19e eeuw de stad van het Risorgimento,
in de 20e eeuw werd het de stad van Fiat en de Agnelli’s. De Lingotto, de grote fabriek waar de auto’s werden geproduceerd en getest, is nog steeds een trekpleister. Hier vind ik een totaal ander Turijn, niet mijn favoriete deel van de stad, moet ik zeggen. Maar het is wel bijzonder, zeker de glazen koepel die dienst doet als conferentiecentrum, het futuristisch bouwwerk van de Pinacoteca Agnelli en natuurlijk het testparcours van Fiat op het dak. Bij restaurant La Pista, ook op het dak van de Lingotto, kun je behalve lekker eten, ook genieten van weer een geweldig uitzicht. Winkelen kan hier ook want er is een moderne shoppingmall met een keur aan winkels.
Roos
’s Avonds eet ik altijd in een volksrestaurant tegenover mijn hotel waar je voor weinig geld goed kunt eten. Het is er altijd druk en gezellig. Als ik de laatste avond bij mijn tafeltje neerstrijk, heb ik al een weemoedig gevoel. “Buona sera signora, tutto bene?” verwelkomt één van de obers me opgewekt. Ik heb iets voor u, zegt ie en loopt weg. Even later komt ie terug met een vaasje met een prachtige rode roos erin. Met een: “Per una bella signora” zet ie het zwierig op m’n tafel. Het ontroert me even omdat iemand van wie ik veel houd, maar die er niet meer is, me ook altijd rode rozen gaf. Ik kijk even rond en dan zie ik overal rode rozen op de tafels staan. Ach, natuurlijk, gewoon een reclamestunt. Maar toch leuk dat zo’n ober er voor mij een speciaal tintje aan probeert te geven….
Aan te bevelen huur-appartement
Turijn